فهرست مطالب
تاب آوری رفتار شگفت انگیزی است که به ما کمک می‌کند به زندگی عادی برگردیم، با داشتن مهارت تاب آوری پس از تجربه سختی‌ها، سختی‌ها، فشارها و لحظات تلخ زندگی، می‌توانیم خود را بلند کرده و دوباره بلند شویم. تاب آوری به ما کمک می‌کند تا زخم‌ها را التیام دهیم و لحظات شادتر و آرام‌تری در زندگی داشته باشیم. از این رو در این مقاله از موسسه افرآموز، به موضوع تکنیک‌های تاب‌آوری و راه‌های تقویت آن می‌پردازیم:
تاب‌آوری یک ویژگی روان‌شناختی است که به برخی افراد اجازه می‌دهد تا از مشکلات زندگی عقب نشینی کنند و به قدرت قبلی خود بازگردند. افرادی که پس از مواجهه با یک فاجعه توانایی بازگشت به زندگی را دارند، تاب آوری بالایی دارند. افراد دارای تاب آوری ذهنی می‌توانند از مهارت‌ها و نقاط قوت خود برای پاسخگویی به چالش‌های زندگی استفاده کنند که می‌تواند شامل از دست دادن عزیزان، طلاق، مشکلات مالی، بیماری، از دست دادن شغل و بلایای طبیعی باشد.
افراد تاب آور، به جای ناامید شدن یا فرار از مشکلات با استفاده از راهبردهای مقابله‌ای سالم، با چالش‌های زندگی روبرو می‌شوند. آنها از مهارت‌های مقابله‌ای سالم برای مقابله با این مشکلات استفاده می‌کنند تا قدرت و رشد خود را تقویت کنند و اغلب قوی تر از قبل ظاهر می‌شوند. تاب آوری یک مهارت فوق‌العاده مهم است که همه ما می‌توانیم در زندگی خود روی آن کار کنیم. با استفاده از تکنیک‌ها می‌توانیم در برابر چالش‌ها و استرس‌های زندگی قوی تر و انعطاف پذیرتر شویم. پس امیدوارم با استفاده از این مقاله و نکات ارائه شده بتوانید تاب‌آوری خود را تقویت کرده و به موفقیت‌های بزرگتری در زندگی دست پیدا کنید.
تاب آوری چیست؟
تاب‌آوری یک ویژگی ذهنی و عاطفی است که به افراد کمک می‌کند تا با چالش‌ها، استرس، فشارهای زندگی و تغییرات ناگهانی سازگار شوند. در واقع تاب آوری به فرد این امکان را می‌دهد که پس از مواجهه با موقعیت‌های استرس زا به حالت عادی خود بازگردد و به کارهای روزمره و روابط اجتماعی خود ادامه دهد. تاب آوری به افراد کمک می‌کند تا با چالش‌های زندگی کنار بیایند و در مواجهه با آنها قدرتمندتر عمل کنند.
تاب‌آوری در زندگی به معنای عقب نشینی از چالش‌ها و شکست‌ها است. وقتی این مهارت و رفتار را در درون خود پرورش دهیم، نتایج زیادی از آن را در زندگی خود خواهیم دید. با تاب آوری در زندگی به موارد زیر دست خواهیم یافت:
مزایای تاب آوری در زندگی
- کنجکاوی بیشتر در زندگی
- توجه به اخلاق در ابعاد مختلف زندگی
- شاد بودن و داشتن هوش عاطفی در زندگی
- خوشبینی و عزت نفس بیشتر در زندگی
- پذیرش باورهای دینی یا مذهبی درونی
- هدفمند بودن و یافتن معنا در زندگی (با این باور که زندگی ما اهمیت دارد)
- حفظ آرامش در شرایط سخت و کنترل خود در هنگام مواجهه با فشارها و چالش‌های مختلف
- داشتن حس شوخ طبعی و تقویت احساسات مهربانی، محبت و همدلی نسبت به دیگران
- مستقل بودن و توانایی زندگی بدون کمک دیگران و توانایی مراقبت از خود و ایجاد زندگی بهتر
- ایجاد تعادل در عرصه‌های مختلف زندگی (مانند تفریح، تحصیل، کار و شرکت در رویدادهای فرهنگی و اجتماعی)
- تقویت عادات خوب و سالم در زندگی (مانند خواب کافی و تغذیه مناسب، ورزش، بهداشت فردی، پرهیز از الکل و مواد مخدر)
- اجتماعی‌تر شدن و بهره‌مندی از مهارت‌های اجتماعی (مانند تعهد در روابط، ارتباط با دیگران و اجتناب از وابستگی به دیگران)
- افزایش توانایی انطباق با افراد و موقعیت‌ها و پذیرش این واقعیت که گاهی نمی‌توانیم رویدادها و محیط را کنترل کنیم (بنابراین افزایش توانایی خود در سازگاری با محیط و داشتن راهکارهایی برای مقابله با شرایط غیرقابل کنترل).
ویژگی‌های افراد تاب آور
تاب آوری می‌تواند برای همه مفید باشد. افرادی که دارای انعطاف پذیری و توانایی تحمل سختی‌ها هستند چندین ویژگی مشترک دارند. افراد تاب آور نسبت به رویدادهای زندگی مسئولیت پذیری بالایی دارند، توانایی درگیر شدن عمیق در فعالیت‌ها و رویدادهای زندگی را دارند. آنها همچنین به توانایی خود در کنترل و تأثیرگذاری بر فعالیت‌های زندگی اعتقاد دارند و سازگار هستند، به این معنی که با وجود تغییرات مداوم در زندگی، معتقدند می‌توانند به رشد و پیشرفت خود ادامه دهند.
اعتماد به نفس
بدون اعتماد به نفس، در شرایط سخت و بحرانی شکست خواهیم خورد، حتی اگر در هر کاری مهارت بالایی داشته باشیم. اعتماد به نفس یکی از بزرگترین مهارت‌هایی است که هر فردی باید کسب کند.
مهارت حل مسئله
افراد تاب آور دارای ذهنیت تحلیلی انتقادی نسبت به مسائل مختلف هستند. آنها پس از برخورد با چالش‌های مختلف، توانایی شگفت انگیزی برای یافتن راه حل‌های مختلف در هنگام بروز مشکلات دارند. این مهارت حل مسئله نه تنها به آنها کمک کرده است تا در مواجهه با موقعیت‌های مختلف سازگاری بالایی داشته باشند. افراد با تاب‌آوری بالا قدرت سازگاری بالایی دارند. آنها می‌توانند به خوبی با موقعیت‌های ناخوشایند و تغییرات زندگی کنار بیایند و راه حل‌های مناسب بیابند.
تغییر طرز فکر از حالت ثابت به رشد
وقتی زندگی سخت می‌شود، طبیعی است که احساس ناراحتی کنید و حتی گریه کنید. با این حال، ماندن در این حالت برای مدت طولانی می‌تواند منجر به ایجاد ذهنیت قربانی شود – احساس درماندگی و این باور که زندگی کاملاً از کنترل شما خارج است، می‌تواند توان تحمل شما در مدیریت موقعیت سخت کم کند.
داشتن ذهنیت قربانی باعث می‌شود باور کنید که زندگی علیه شماست. این طرز فکر معمولاً پس از تجربه شکست‌های متعدد یا از دست دادن عشق و حمایت دیگران به وجود می‌آید. در نهایت، در این شرایط، ممکن است احساس کنید که کنترلی بر زندگی خود ندارید و توانایی ایجاد تغییرات را ندارید. در نتیجه، ممکن است از پذیرفتن مسئولیت اعمال خود اجتناب کنید، از ریسک کردن، مقاومت در برابر تغییر، یا گرفتن تصمیمات سخت اجتناب کنید.
در مقابل، افرادی که دارای ذهنیت رشد هستند، چالش‌ها را پذیرفته و شکست‌ها را پله‌ای برای تسلط می‌دانند و معتقدند که پتانسیل آنها نامحدود است. آنها در مواجهه با شکست تسلیم نمی‌شوند زیرا می‌دانند که می‌توان هوش و مهارت‌ها را توسعه داد.طرز فکر رشد به شما قدرت می‌دهد تا به بهترین نسخه از خود تبدیل شوید. از شکست نترسید، چالش‌ها را بپذیرید، از تجربیات خود و دیگران بیاموزید، از بازخوردها نهایت استفاده را ببرید و اطراف خود را با افرادی محاصره کنید که ذهنیت رشد دارند. افراد تاب آور دارای نگرش مثبت و امید هستند. آنها به دنبال یافتن راه حل‌ها و فرصت‌هایی برای رویارویی با چالش‌ها هستند و به خود و دیگران اعتماد دارند.
راه‌هایی برای پرورش و تقویت تاب آوری
تاب آوری مهارتی است که هر کسی می‌تواند آن را بیاموزد. در حالی که برخی از افراد ممکن است به طور طبیعی به دلیل تربیت خود انعطاف پذیرتر باشند، انعطاف‌پذیری را می‌توان با تلاش تقویت کرد. راه‌های مختلفی برای ایجاد انعطاف‌پذیری بیشتر در زندگی در شرایط سخت یا استرس زا با یادگیری این راه‌ها وجود دارد.
از آنجایی که ما انسان هستیم و مستعد رنج هستیم، نحوه رویارویی و نگرش ما به چالش‌ها سطح انعطاف پذیری ما را تعیین می‌کند. به عنوان مثال، آیا شکست‌های شخصی و حرفه‌ای را صرفاً به بی‌کفایتی خودتان نسبت می‌دهید یا می‌توانید عوامل تأثیرگذار در آن موقعیت را شناسایی کنید؟ اگر جزو دسته دوم هستید، فردی مقاوم هستید.
-
پرورش و افزایش امید
وقتی در موقعیت‌های سختی قرار می‌گیرید و نسبت به آینده احساس ناامیدی می‌کنید، درک شما از واقعیت تغییر می‌کند. این باور که آینده به‌اندازه زمان حال تاریک و خالی از اتفاقات خوب و مثبت است، بر دیدگاه شما نسبت به جهان، خود و دیگران تأثیر منفی می‌گذارد و حتی می‌تواند منجر به احساس افسردگی شود. شما طوری زندگی می‌کنید که انگار تاریکی بر شما نازل شده است و انجام هر کاری کاملاً بی فایده است و هیچ چیز تغییر نخواهد کرد. از این رو پرورش امید در خود یکی از راه‌های تقویت تاب آوری است. برای رهایی از این چرخه معیوب و بی اثر، امید را در خود افزایش دهید. به یاد داشته باشید که سختی‌ها برای همه انسان‌ها وجود دارد و شما در مواجهه با چالش‌ها و شرایط سخت تنها نیستید. یادآوری اینکه شما تنها نیستید می‌تواند به شما در پرورش امید کمک کند.
-
روابط خود را گسترش دهید و یک گروه پشتیبانی تشکیل دهید
داشتن افرادی که از شما در زندگی و کار حمایت می‌کنند، می‌تواند به شما کمک کند تا با فراز و نشیب‌های زندگی کنار بیایید. این افراد با حمایت عاطفی، احساس انزوا و افسردگی را در شما کاهش داده، و انگیزه پرورش تاب آوری را در شما ایجاد می‌کنند. وقتی بدانیم دیگران به توانایی‌های ما ایمان دارند، به خودمان نیز اعتماد بیشتری خواهیم داشت و از شکست‌ها عقب نشینی نمی‌کنیم. به یاد داشته باشید که کمک گرفتن از دیگران یک ضعف نیست، اما به ما کمک می‌کند تا انعطاف پذیر شویم و بر چالش‌ها غلبه کنیم.
-
عواطف و احساسات خود را بیشتر درک کنید
درک احساسات و نحوه واکنش خود می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با استرس و چالش‌ها کنار بیایید. این مهم است که یاد بگیرید چگونه احساسات خود را کنترل کنید. همه ما با موقعیت‌های سختی مواجه می‌شویم، اما نحوه نگاه ما به آنها است که تفاوت را ایجاد می‌کند. داشتن نگرش مثبت به مشکلات و تمرکز بر فرصت‌ها و نتایج مثبت می‌تواند تاب آوری شما را افزایش دهد.
4. استرس خود را مدیریت کنید
تکنیک‌های مدیریت استرس مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، ورزش، آرامش و یوگا می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با استرس و فشار کنار بیایید.
5. زمان خود را مدیریت کنید
برنامه‌ریزی موثر و مدیریت زمان می‌تواند به شما کمک کند تا وظایف خود را اولویت‌بندی کنید و زمان خود را به طور موثر مدیریت کرده و از احساس تنبلی جلوگیری کنید.
6. مراقبت از خود را تمرین کنید
حتما از نظر جسمی و روحی از خود مراقبت کنید. خوب غذا بخورید، به‌اندازه کافی بخوابید و زمانی که به آنها نیاز دارید استراحت کنید. مهم است که باتری‌های خود را دوباره شارژ کنید!
7. مهارت‌های حل مسئله را یاد بگیرید
هنگامی‌که با مشکلی مواجه می‌شوید، سعی کنید آن را به قسمت‌های کوچکتر تقسیم کنید و برای مقابله با هر قسمت برنامه‌ای ارائه دهید. این می‌تواند به شما کمک کند تا در یافتن راه حل احساس کنترل و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید.
8. یک سیستم پشتیبانی بسازید
داشتن دوستان، خانواده یا مربیانی که با آنها صحبت کنید و به آنها تکیه کنید، می‌تواند تفاوت بزرگی را در شرایط سختی ایجاد کند. از اینکه در مواقعی که به کمک نیاز دارید، نترسید.
اکنون زمان آن است که از تکنیک‌های تاب آوری در زندگی خود استفاده کنید. به یاد داشته باشید، مواجه شدن با چالش‌ها و شکست‌ها اشکالی ندارد، اما آنچه مهم است این است که چگونه از آنها عقب نشینی کنید. مثبت بمانید، قوی بمانید و به جلو بروید!
نتیجه‌گیری
تاب آوری مثل قدرت درونی عمل می‌کند، این به شما کمک می‌کند پس از مواجهه با یک شکست یا سختی، مانند از دست دادن شغل، مقابله با یک بیماری، تجربه یک تراژدی، یا از دست دادن یک عزیز، به حالت عادی خود بازگردید. اگر تاب‌آوری ندارید، ممکن است در مشکلات گیر بیفتید یا خود را قربانی شرایط ببینید.
ممکن است احساس غمگینی کنید یا برای کنار آمدن، به روش‌های مخربی مانند مصرف مواد مخدر یا الکل، پرخوری، سیگار کشیدن یا رفتارهای پرخطر به راه‌های ناسالم و مضر متوسل شوید. یکی از خطرناک‌ترین افکاری که می‌تواند در روزهای سخت از ذهن انسان عبور کند، خودکشی است.
خبر خوب این است که تاب‌آوری یک ویژگی طبیعی یا ارثی نیست. محیط و تربیت نقش بسزایی در شکل‌گیری تاب‌آوری افراد دارد، اما این ویژگی را می‌توان در درون خود پرورش داد و تقویت کرد. بنابراین، اگر احساس می‌کنید که انعطاف‌پذیری ندارید، می‌توانید با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، روی توسعه آن کار کنید.
